Kalkulatory do wyznaczania czasów naświetlań powiększeń fotograficznych
Kalkulatory fotograficzne są to urządzenia służące do wyznaczania właściwych (nowych) czasów naświetlania powiększeń fotograficznych w przypadku zmiany warunków naświetlenia wynikajacych np. ze zmiany wielkości powiększenia bądź zastosowanej filtracji barwnej źródła światła.
Kalkulator czasu naświetlań do powiększalnika
Widoczny na zdjęciu kalkulator umożliwia określanie właściwego czasu naświetlania powiększeń fotograficznych po zmianie ustawienia głowicy powiększalnika (zmianie powiększenia), obliczania powiększenia przy zadanym ustawieniu głowicy powiększalnika oraz ustalania położenia głowicy powiększalnika dla zadanego powiększenia. Przedstawiony kalkulator przeznaczony jest do powiększalników wyposażonych w obiektyw o ogniskowej 55 mm
Producentem kalkulatora była Spółdzielnia Rzemieślnicza Usług i Wyrobów Różnych we Wrocławiu
Kalkulator do fotografii barwnej
Przedstawiony na zdjęciach kalkulator służy do szybkiego wyznaczania czasu naświetlania barwnych powiększeń fotograficznych w zależności od ustalonego czasu podstawowego i filtracji światła. Kalkulator składa się z kołowego korpusu na którym naniesiono po jednej stronie podziałkę gęstości filtru żółtego, a po drugiej podziałkę właściwego czasu naświetlania, oraz współśrodkowych z nim pierścieni, a mianowicie obrotowo osadzonego pierścienia z podziałką gęstości filtru purpurowego i zabierakiem, obrotowo osadzonego pierścienia z podziałką gęstości filtru niebiesko-zielonego i zabierakiem oraz pierścienia sztywno połączonego tuleją osadzoną obrotowo w korpusie z położonym po przeciwnej stronie korpusu pierścieniem z podziałką czasu podstawowego, która to podziałką współpracuje z podziałką właściwego czasu naświetlania
Konstruktorem urządzenia jest Andrzej Voellnagel. Kalkulator został objęty ochroną patentową – patent nr 59432 - od dnia 1 stycznia 1967 roku.
Kalkulator pozwala na bezpośrednie i bezstopniowe odczytywanie czasu naświetlania potrzebnego przy znalezionym czasie podstawowym i założonej filtracji obiektywu Janpol-Color, przy czym punktem wyjścia może być również czas znaleziony dla pewnej filtracji początkowej /np. dla filtracji podstawowej danego materiału pozytywowego/. Kalkulator ma kształt kołowego suwaka logarytmicznego. Po jednej stronie znajdują się trzy współśrodkowe tarcze z równomiernymi podziałkami kątowymi odpowiadającymi wartościom filtracji. Podziałki są oznaczone barwami poszczególnych filtrów subtraktywnych. Ruchy tarcz są sprzężone w ten sposób, że po nastawieniu żądanej filtracji można po drugiej stronie kalkulatora, naprzeciwko dowolnego czasu podstawowego, odczytać na kołowej podziałce logarytmicznej potrzebny czas ekspozycji, uwzględniający łączny wpływ filtrów.
Najprostszy, a zarazem wyczerpujący sposób użycia kalkulatora brzmi: nastawić gęstości potrzebnych filtrów korekcyjnych w kolejności zapisu na odpowiednich podziałkach barwnych i na odwrocie suwaka odczytać czas wynikowy naprzeciwko znalezionego uprzednio czasu podstawowego.
Jeżeli od razu znaleziono właściwy czas naświetlania dla jakiejś założonej filtracji przybliżonej, np. dla filtracji podstawowej podanej na opakowaniu barwnego materiału pozytywowego, to można bez trudu znaleźć czas podstawowy dla filtracji zerowej. Ustawia się mianowicie na kalkulatorze użytą filtrację i naprzeciwko znalezionego właściwego czasu naświetlania odczytuje się wartość czasu podstawowego, potrzebnego przy dalszych operacjach związanych z ustaleniem filtracji ostatecznej i odpowiedniego czasu wynikowego.
Przytaczam za: A. Voellnagel - Komunikat, Rocznik Sekcji Fotografii Naukowej ZPAF - Wrocław 1970 rok
Stosowanie urządzenia według wynalazku umożliwia wysoką dokładność wyznaczania czasu naświetlania powiększeń barwnych, ważną przy użyciu nowoczesnych fotograficznych materiałów barwnych, proste i przejrzyste działanie, wykluczające pomyłki dzięki zastosowaniu barwnych oznaczeń podziałek, a także możliwość dostosowania do pracy kompletem filtrów korekcyjnych. Urządzenie to umożliwia także zredukowanie do kilkunastu sekund czasu potrzebnego do uzyskania żądanego wyniku (z opisu patentowego).
Produkcja przemysłowa kalkulatora prawdopodobnie nie została uruchomiona.
