Błony fotograficzne zwojowe - FOTON WARSZAWA
Minister Kultury i Sztuki włącza prąd
O godzinie 11,30 17-go marca Minister Kultury i Sztuki, Dybowski włączył prąd elektryczny, uruchamiając nowoczesne maszyny do wylewania emulsji, które stanowią jądro fabryki. Na owiniętych filcem drążkach zaczęły się posuwać długie festony celuloidu, wylewane tymczasem - rzecz działa się przy świetle elektrycznym - zielonym podkładem przeciwodblaskowym. Gdy po uroczystości otwarcia pogasną jasne światła i reflektory Polskiej Kroniki Filmowej, a zapalą się ciemno-zielone lampy ciemnicowe, na te same wstęgi celuloidu wylewać się będzie emulsja światłoczuła...
Dzień 17 marca 1949 otwiera nowe perspektywy przed polskim fotoamatorem. Tego bowiem dnia odbyła się w obecności przedstawicieli Rządu doniosła uroczystość uruchomienia odbudowanych z gruzów Zakładów Fotochemicznych nr 1 dawniejszych zakładów Franaszka.
Fabryka mozolnie rekonstruowana z gruzów przez nieliczny w Polsce fachowy personel fotochemiczny, nie tylko nie utraciła po odbudowie nic ze swej sprawności produkcyjnej, lecz pod wieloma względami przedstawia zupełnie nowe możliwości działania.
Ogólnie biorąc, można stwierdzić z zupełną ścisłością: uruchomienie Zakładów Fotochemicznych nr 1 pozwoli już w przyszłym roku na pełną likwidację głodu negatywowego na rynku amatorskim. Już zresztą bieżący sezon letni będzie stał pod znakiem filmów krajowych, gdyż - jak zapewnia Dyrekcja Zakładów - pierwsze polskie rolki ukażą się w sprzedaży w końcu maja b.r.
Od chwili uruchomienia fabryki warszawskiej nastąpił ostateczny podział zadań w przemyśle fotochemicznym: Warszawa wyrabiać odtąd będzie wyłącznie materiał negatywowy na celuloidzie; Bydgoszcz natomiast - materiał negatywowy na szkle i wszystkie rodzaje papierów.
Dokładny asortyment uruchomionej fabryki obejmuje 12 rodzajów emulsji. Będą tu wyrabiane filmy kinowe (negatywowe i pozytywowe tak 35 jak i 16 mm, filmy roentgenowskie i filmy reprodukcyjne dla przemysłu drukarskiego - na zapotrzebowanie kinematografii, szpitalnictwa i drukarń; zaś na zapotrzebowanie fotoamatorów i fotografów zawodowych - błony orto - i panchromatyczne 6x9 cm, 4x6,5 cm, leicowskie 35 mm, oraz błony cięte w równych rozmiarach (...).
(Wiadomości Fotograficzne, nr 2/3 z 1949 roku - brak autora)
FILM POLSKI - Zakłady Fotochemiczne - Warszawa
Opakowanie tymczasowe błony zwojowej panchromatycznej o szerokości 60 mm, typu 120 (dawne oznaczenie B 2-8). Był to jeden z pierwszych, bądź pierwszy, wyrób nowo uruchomionych zakładów. Na opakowaniu nie wskazano zakładu produkującego materiał, podając jedynie Film Polski Zakłady Fotochemiczne. Materiał wyprodukwoany został w odbudowanych po zniszczeniach wojennych zakładach J.Franaszka S.A., którym niebawem zostanie nadana nazwa Warszawskie Zakłady Fotochemiczne FOTON
Materiał został wyprodukowany na przełomie lat 40. i 50. XX w., stosownie do informacji zawartej na opakowaniu, błonę należało wywołać do marca 1953 roku
Błona zwojowa, panchromatyczna bezodblaskowa, czułość błony podana została stosownie do niemieckiej normy DIN
FOTON Warszawa
FOTOPAN
Błony zwojowe FOTOPAN wyprodukowane po 1953 roku. Na opakowaniach pojawiła się nazwa FOTON
32 CUK = 44 CUK. Różne oznaczenie w stopniach CUK, a ta sama światłoczułość
Błony posiadają oznaczenia światłoczułości według stopni CUK. Był to obowiązujący wyłącznie w Polsce, od 1953 roku, system określania czułości czarno-białych materiałów fotograficznych nazwany od instytucji, która go ustanowiła, czyli Centralnego Urzędu Kinematografii - CUK. Światłoczułość w skali CUK oznaczana była do 1964 roku kiedy to w Polsce wprowadzono oznaczanie światłoczułości materiałów fotograficznch według Polskiej Normy (PN-64/C-99150) - PN.
Oznaczanie czułości materiałów fotograficznych według stopni CUK wprowadzone zostało normami branżowymi Centralnego Urzędu Kinematografii RN-53/CUK-P.003 "Płyty i błony fotograficzne do użytku ogólnego. Metoda badania sensytometrycznego oraz RN-53/CUK-P.002 "Filmy kinematograficzne. Metoda badania sensytometrycznego". Stosownie do wskazanych norm czułość materiałów fotograficznych uszeregowana została według szeregu: 1; 1,4; 2; 2,8; 4; 5,6; 8; 11; 16; 22; 32; 44; 64; 88; 125; 175; 250; 350; 500. Czułość przeciętnych materiałów fotograficznych zawierała się w granicach od 22 do 250. Zgodnie z normami, czułość materiału fotograficznego jest wprost proporcjonalna do liczby, która ją charakteryzuje, a zatem materiał oznaczony liczbą 250 jest dwa razy czulszy od materiału oznaczonego liczbą 125 i cztery razy czulszy od materiału oznaczonego liczbą 64.
Czułość błony według normy CUK wynosiła 32, co dla błony małoobrazkowej odpowiada czułości ok. 16 według stopni DIN
Cechą charakterystyczną oznaczeń czułości według systemu polskiego jest podanie symbolu czułości (S) ze wskaźnikiem liczbowym oznaczającym rodzaj oświetlenia, przy którym ją zmierzono oraz wartości współczynnika kontrastowości (γ). I tak np. S2850 = 64 CUK, γ = 0,7 - oznacza czułość na światło żarówki o temperaturze barwy 2850°K, przy wywołaniu do wartości γ =0,7; S5000 = 64 CUK, γ = 0,8 - oznacza czułość na średnie światło słoneczne przy wywołaniu do wartości γ = 0,8.
Proste, prawda? Żeby nie było za proste, to należy wskazać, że te same stopnie (np. 64 CUK) oznaczające w systemie CUK czułość błon zwojowych i małoobrazkowych nie wskazują tej samej światłoczułości (w przeciwieństwie do innych systemów sensytometrycznych np. DIN, ASA). Tytułem przykładu, błona małoobrazkowa oznaczona jako 64 CUK (19 DIN) ma inną czułość niż błona średnioformatowa również oznaczona jako 64 CUK (17-18 DIN). Przyczyną tego jest uwzględnienie przez system CUK obniżenia się czułości błon małoobrazkowych wywoływanych wywoływaczem wyrównawczo-drobnoziarnistym do mniejszej kontrastowości (γ = 0,7) niż błony zwojowe, płaskie i płyty (γ = 0,8).
Tabela porównawcza oznaczeń czułości. Zwraca uwagę różnica w czułościach błon małoobrazkowych oraz średnioformatowych (kolumna I i II)
Opakowanie jednej rolki błony do ładowania kasety w ciemnościach kosztowało 6,30 złotych. Stosownie do Cennika Detalicznego nr 35/55 na Artykuły Fotograficzne i Fotochemiczne Ministerstwa Handlu Wewnętrznego - Centralnego Zarządu Handlu Materiałami Fotograficznymi i Precyzyjno-Optycznymi, obowiązującego od dnia 1 września 1955 roku za rolkę błony umieszczonej w kasecie należało zapłacić 12 złotych, natomiast za rolkę błony produkcji zagranicznej, w kasecie - 15 złotych. Metr bieżący małoobrazkowego filmu kosztował 3,25 złotych.
Ładunek błony fotograficznej do ładowania w ciemnościach nosił w Polsce oznaczenie 35-1. Tego typu ładunki produkowane były prawdopodobnie do poczatku lat 60. XX w.
Stosownie do norm branżowych ładunek ciemniowy składał się z kartonowej tulei na której nawinięta była błona światłoczuła owinięta w czarny papier a następnie w papier pergaminowy
Błona zwojowa o szerokości 60 mm - typ 60-1. Za błonę produkcji krajowej należało zapłacić 6,65 złotych, za tego samego typu błonę, lecz importowaną trzeba było wydać 7,80 złotych, a błona do wykonywania zdjęć w kolorze, importowana kosztowała 22,20 złote
Czułość błony według normy CUK wynosiła 44, co dla błony średnioformatowej, odpowiada czułości 16 według stopni DIN
FOTOPAN - błona zwojowa fotograficzna 60 typ 1, bezodblaskowa, ortopanchromatyczna, drobnoziarnista
Błona zwojowa FOTOPAN nawinięta na metalowej szpuli
FOTOPAN SUPER
Błona zwojowa FOTOPAN SUPER
Czułość błony określona została na 125 CUK co odpowiadało czułości ok. 20-21 DIN dla błony średnioformatowej. W latach 50. XX w światłoczułość materiałów fotograficznych na poziomie 21 DIN - 100 ASA kwalifikowała je do materiałów wysokoczułych
Opakowanie błony z przełomu lat 50 i 60 XX wieku
FOTOPAN F
FOTOPAN F - nowy rodzaj błon z warszawskiego FOTON-u. Czułość filmu wynosiła 44 CUK co odpowiada 17-18 stopniom DIN dla materiałów małoobrazkowych. Był to nieco czulszy materiał od wcześniejszych błon FOTOPAN
Typ 3 ładunku błony - a dokładnie typ 35-3, czyli ładunek dzienny na szpuli. Był to nowy rodzaj konfekcjonowania materiałów który wyparł ładunki ciemniowe (35-1)
Odmiany i oznaczenia błon małoobrazkowych. I w tym miejscu ZAGADKA. Jakim typem błony był typ 2 którego nie ma w tym zestawieniu?
Ładunek dzienny na szpuli był o 35% droższy od ładunku ciemniowego
FOTOPAN - błony przeznaczone na eksport
Błony FOTOPAN przeznaczone na eksport. Wszystkie napisy na opakowaniach są w języku angielskim. Prezentowane błony są to błony zwojowe typu 620 - czyli nawinięte na szpulach metalowych z cienkim rdzeniem. Tego typu błony nie pasowały do żadnego z aparatów fotograficznych produkowanych w Polsce po II wojnie światowej
Błona FOTOPAN SUPER panchromatyczna, "wysokoczuła' - 80 ASA - 20 DIN
Błona FOTOPAN F o czułości 40 ASA - 17 DIN, drobnoziarnista, panchromatyczna
Błona zwojowa typu 620
Błona FOTOPAN F o czułości 50 ASA - 18 DIN, drobnoziarnista, panchromatyczna
Błona prawdopodobnie przeznaczona do krajów Afryki, w opakowaniu tropical packing
Tropical packing - czyli błona w hermetycznie zamkniętym, aluminiowym pojemniku. Błona ta trafiła do mnie z Grecji. Musiałam wykazać się silną wolą aby nie otworzyć tego pojemnika i zajrzeć do jego wnętrza
FOTOPAN F, FOTOPAN S i FOTOPAN U
Nigdy nie otwierane, zapakowane w celofan, zbiorcze opakowanie błon FOTOPAN, nisko (F), średnio (S) oraz wysokoczułych (U)
Czułość błony niskoczułej FOTOPAN F wynosiła 18 DIN - 50 ASA, średnioczułej FOTOPAN S 22 DIN - 125 ASA, natomiast wysokoczułej FOTOPAN U (ultra) 26 DIN - 320 ASA
Kasetki do błon małoobrazkowych posiadały fabryczne oznaczenie K-35, ich producentem była Wytwórnia Sprzętu Filmowego Spefika w Warszawie
FOTOPAN F
Błony FOTOPAN F w nowych, zielonych opakowaniach
Błona zwojowa FOTOPAN F, średnioformatowa, ortopanchromatyczna. Opakowanie z początku lat produkcji, na którym czułość wyrażona została jeszcze w jednostkach CUK (obowiązujących do 1964 roku)
Opakowanie błony zwojowej FOTOPAN F wyprodukowanej po 1964 roku
Różniące się nieznacznie opakowania błon zwojowych średnioformatowych FOTOPAN F
Błona zwojowa małoobrazkowa FOTOPAN F - ładunek dzienny na szpuli
Błona zwojowa małoobrazkowa FOTOPAN F - ładunek dzienny na szpuli, z końca lat 60. Na przestrzeni kilku lat, cena rolki wzrosła z 8,50 do 12,58 złotych
FOTOPAN S
Błony średnioczułe FOTOPAN S
Błona FOTOPAN S, średnioformatowa, ortopanchromatyczna o czułości 125 ASA - 22 DIN
Opakowanie błony FOTOPAN S typu 60-1
Opakowanie zastępcze zawierające nowy rodzaj błony - FOTOPAN FF
Błony małoobrazkowe FOTOPAN S, typ 35-4, 135 w kasecie oraz typ 35-3, 635 ładunek dzienny na szpuli
Błona FOTOPAN S w kasecie
FOTOPAN N 200
Błona FOTOPAN N 200 została wdrożona do produkcji w 1969 roku. Zastąpiła dotychczas produkowaną błonę FOTOPAN U. Był to nowo opracowany, cienkowarstwowy materiał fotograficzny charakteryzujący się szeroką tolerancją na błędy naświetlania umożliwiającą -sześcio, -ośmiokrotne prześwietlenie w stosunku do normalnego
Opakowanie błony zwojowej N 200 typu 120. Czułość materiału wynosiła 200 ASA - 24 DIN
VOLA FILM czyli przeznaczona na eksport błona FOTOPAN N 200
Skrajnie rzadkie opakowanie po eksportowej wersji błony FOTOPAN N 200
Wszystkie napisy na opakowaniu umieszczono w języku angielskim
Stosownie do informacji zawartych na opakowaniu błonę należało wywołać do lutego 1973 roku
FOTOPAN SR
Błony średnioczułe FOTOPAN SR, pojawiły się w sprzedaży po zakończeniu produkcji błon FOTOPAN N 200, posiadały czułość 200 ASA - 24 DIN
Opakowanie błony małoobrazkowej FOTOPAN SR
Błona małoobrazkowa FOTOPAN SR w kasecie
Błona zwojowa średnioformatowa SR - typ 120
Opakowanie błony FOTOPAN SR. Błonę należało wywołać do maja 1978 roku, jej cena wynosiła 13 złotych
Błona zwojowa FOTOPAN SR typu 120 w opakowaniu przeznaczonym na błone typu 620
Oznaczenia typu błon, zaklejone oznaczenie błony 620
FOTOPAN CD
Produkcja błon wysokoczułych FOTOPAN CD uruchomiona została w 1976 roku. W oznaczeniu CD zakodowana została czułość błony - 400 ASA. Litera C oznacza rzymską cyfrę 100, litera D cyfrę 500. Zapis CD w systemie rzymskim oznacza liczbę 400 (500 minus 100)
FOTOPAN CD jest materiałem jednowarstwowym, wyrabianym na podłożu trójoctanowym
Opakowanie błony małoobrazkowej FOTOPAN CD w kasecie
FOTOPAN HL
Błony fotograficzne zwojowe FOTOPAN HL
Błona zwojowa małoobrazkowa FOTOPAN HL w kasecie. Produkcja błon FOTOPAN HL uruchomiona została w 1979 roku w oparciu o udzieloną przez firmę ILFORD licencję. Błony HL były odpowiednikiem ilfordowskich błon HP 4
Opakowanie błony FOTOPAN HL wyprodukowanej w warszawskim FOTON-ie konfekcjonowanej w FOTON-ie bydgoskim. Po kilku latach od uruchomienia produkcji w Warszawie, bydgoski FOTON rozpoczął własną produkcję tego rodzaju błon
Opakowanie błony HL z połowy lat 80.
Opakowanie przecenionej rolki błony FOTOPAN HL
Błona małoobrazkowa FOTOPAN HL w kasecie
Jeden z ostatnich wyrobów Warszawskich Zakładów Fotochemicznych FOTON - produkcja z połowy lat 90.
FOTOPAN FF
FOTOPAN FF - prawdopodobnie najpopularniejszy materiał negatywowy produkowany w Warszawskich Zakładach Fotochemicznych ORGANIKA-FOTON. Błony pojawiły się w sprzedaży pod koniec 1977 roku i zastąpiły produkowane dotychczas błony FOTOPAN F i S
Opakowania błon średnioformatowych FOTON FF i FL
Błony typu 120 - FOTOPAN FF, na zdjęciu górnym błona wyprodukowana i konfencjonowana w Warszawie, na zdjęciu dolnym błona konfekcjonowana w Bydgoszczy
Zastępcze opakowanie błony FOTOPAN FL - następcy popularnej błony FF
Błona FOTOPAN FL w opakowaniu zastępczym. Papier w który została owinięta rolka posiada nadruk ASA 200, chociaż błona miała czułość 50 ASA
Opakowanie (standardowe) błony małoobrazkowej FOTOPAN FF - typ 635 - ładunek dzienny na szpuli
Błona FOTOPAN FF w opakowaniu "małym"
Dwa typy błon małoobrazkowych FOTOPAN FF
Zastępcze opakowanie błony małoobrazkowej FOTOPAN FL
Rozwiązanie zagadki.
Błona małoobrazkowa typu 35-2 był to ładunek ciemnicowy błony, tzw. połówka - czyli odcinek błony 35 mm o długości 80 cm.
